FUTBOL SAHA ÖLÇÜLERİNİN OYUNA YANSIMASI

 

Futbol farklı zeminlerde oynanabilen, tüm dünya halklarının ilgisini çekmeyi başarmış, içinde bulunduğu farklı kültürlerden etkilenerek ekol dediğimiz farklı oyun tarzlarına dönüşen, standart kuralları olan ve genel hatlarıyla ortak bir dili oluşmuş bir etkileşim aracı aslında.

 

Sosyal hayatında birbiri ile iletişim kuramayan farklı ırk, din, dil konuşan insanların aynı futbol sahasına çıktıkları anda birbirleri ile anlaşmakta güçlük çekmediklerini görürüz.

 

Peki oyununu herkesin bildiği Futbol Sahası hakkında ne kadar bilgiye sahibiz?

 

Futbol sahası ölçülerini merak eden herkesin arama motoruna yazacağı birkaç kelime ile ulaşabileceği bir bilgidir. Ama bu yazıda üzerine düşünülen farklı detayları sizinle paylaşmak istiyorum.

 

Örneğin Futbol Sahası dış ölçüleri belirli aralıklarda değişebilen, eğimli olmayan, düz zeminlerde oynanabilir. Doğal toprak ve özel olarak hazırlanmış çim zeminler tercih edilirken, bakım masrafları ve iklim özellikleri göz önüne alındığında belli kriterleri taşıması önceliğiyle suni-sentetik zeminler de karşımıza çıkmaktadır. Ancak hem oyunun doğası gereği, hem de taşıması gereken kriterleri taşımayan, maliyeti, görece daha ucuz ve periyodik bakımları yapılmayan suni çim sahaların sporcu sağlığını tehdit ettiğini de yeri gelmişken paylaşma gereği duyuyorum.

 

Gelelim esas üzerinde durmak istediğim konuya; Saha ölçüleri dünyanın her yerinde 90-120 mt arası uzunluk, 45-90 mt arası genişlik ölçülerine sahip olmalıdır. Bu aralıklar aslında çok geniş olduğu gibi, birbirinden farklı büyüklükte birçok sahanında olabileceği gerçeğini taşımaktadır.

 

Mart 2008'de, futbol oyun kurallarını belirlemekle sorumlu Uluslararası Futbol Birliği Kurulunun ( IFAB ), uluslararası maçlar için saha ölçülerinin 105 m uzunluğunda ve 68 m genişliğinde standartlaşması yönünde bir girişimi oldu. 8.Mayıs 2008'de IFAB tarafından yapılan toplantıda bu konu gündeme getirilse de mevcut kural değişmedi.

 

Standart olmadıkları halde saha ölçüleri, takımların oyun kurgularını, taktiksel olarak sahaya dizilişlerini bile etkileyebilen ancak üzerinde çok konuşulmayan bir konudur.

 

Belirlenen alt ve üst sınırlar arasında olmak kaydı ile, arazinin uygunluk durumuna göre daha uzun ya da daha kısa bir saha olabildiği gibi, daha geniş veya daha dar olabilir. Bu iki sınır arasında dikkat edilmesi gereken en önemli detay uzunluk ölçüsünün alt sınırı (90 mt), ile genişlik ölçüsünün üst sınırı (90 mt) aynı sahada tercih edilemez. Yani şartlar ne olursa olsun futbol sahası “KARE OLAMAZ!”.

Boyunun daha uzun olamayacağı durumlarda daraltılarak orantılı bir dikdörtgen haline dönüştürülmelidir.  

Günümüzde oyuncuların koşu mesafeleri, takımların saha da tercih ettiği dizilişler, oyun yapısı, pas ve geçiş oyunlarının birbirinden farklı istatistik verileri ortaya çıkarması gibi birçok konu değerlendirilirken saha ölçüleri göz ardı edilmektedir.

 

Önemli futbol mabedleri arasında sayılan bazı stadyumların saha ölçülerini de paylaşmanın bakış açımıza katkı sağlayacağı düşüncesindeyim.

Allianz Arena : 105m x 68m

Signal İduna Park : 105m x 68m

San Siro : 105 x 68m

Roma Olimpic Stadium 105m x 66m

Etihad Stadium : 106,5m × 71m

Anfield : 101m x 68m

Parc des Princes : 105m x 68m

Stade Vélodrome : 105 m × 68 m

Nou Camp : 105m x 68 m

Santiago Bernabeu : 105m x 68m

 

Ülkemiz Süper Lig maçlarının oynandığı tüm stadyumlara  baktığımızda belki de  Dünya Futbolunda Standardı yakaladığımız ender noktalardan birinin saha ölçüleri olduğunu görmekteyiz. Süper Ligimizin oynandığı tüm sahaların 105 x 68 mt ölçüsünü referans alarak yapılmış, sadece Kasımpaşa’nın maçlarını oynadığı stadyumun ölçüleri 104 x 68 olarak ( 1m t kısa) görülmektedir.

 

Bir diğer önemli konu ise, Futbol Sahasının dış ölçülerinin değişebilme esnekliğine sahip olduğu halde, iç ölçülerinin değişmemesidir.  Yani sahanın büyük ya da küçük olması ceza sahasının ölçülerini değiştirmediği gibi, orta saha yuvarlağı, altı pas alanı, penaltı atış mesafesi, çeyrek dairelerin ölçüleri standarttır ve değiştirilemez.

 

Özellikle ülkemizde alt lig maçlarının oynandığı stadyumlar ve saha ölçüleri birbirinden farklılık gösterebilmektedir.

Bu bilgiden yola çıkarak uzun taç atışı yapabilen oyuncuların tercih edilmesi, dripling özelliği olan oyuncuların oyunda yer alması,  kenar organizasyonlarının kullanımının öne çıkacağı maçlar gibi taktik seçimleri etkileyen birçok unsur vardır. Ve bu sadece rakip takımın yapısı ile ilgili değil, oyunun oynandığı saha, coğrafi ve iklim koşulları gözetilerek de yapılmalıdır.

Futbol Sahası konulu bir yazı yazıyorsam, bir kısa film önerisinde bulunmam gerektiğini de düşünüyorum.  Güney Tayland kulüplerinden Panyee FC’nin gerçek hikayesini anlattığı film,  bir balıkçı kasabasında küçük bir adada yaşayan çocukların TV’den Futbol izlemekle yetinmeyip oyunun bir parçası olmak istemelerini ve suyun üstüne elleri ile yaptıkları Futbol Sahasını ve Çocukların Futbol Sevgilerinin zaman içinde nelere dönüştüğünü anlatıyor.

 

Filmi izlerseniz çıkarabileceğiniz sonuç şudur ;  

Hayatta ne tür zorluklarla karşılaşırsanız karşılaşın, eğer fark yaratabileceğinizi düşünüyorsanız, yapabilirsiniz.

 

İnsan ömrünün dörtte üçünü futbol sahalarında geçirince, üzerine de konuşacak çok şey bulabiliyor. Aslında futbol hakkında herkesin söyleyecek bir şeyleri olduğunu görünce de bu hakkı kendinde buluyor. Sabırla paylaşımlarıma zaman ayıran herkese çok teşekkür ederek bitirmek istiyorum yazımı.

 

Futbol sadece izlediğiniz değil fiilen katıldığınız, sahaya çıkıp oynayamasanız da fikren katıldığınız, üzerine düşünüp yeni fikirler ve detaylara ulaşabildiğiniz, oyunun bir parçası olduğunuzu hissettiğinizde daha keyifli bir hal alacaktır.

Serhat GALİMANE

25.01.2022